|
|
|
 W najbliższych dniach na jednej ze ścian garaży na osiedlu Gorzków w Nowym Sączu powstanie patriotyczne graffiti, upamiętniające postacie ośmiu Sądeckich Kurierów – regionalnych bohaterów drugiej wojny światowej, którzy w latach trzydziestych ubiegłego wieku uprawiali sport w Klubie Sportowym Kolejowego Przysposobienia Wojskowego Sandecja Nowy Sącz.
Wybór miejsca na graffiti nie był przypadkowy. Właśnie z przedwojennego Gorzkowa pochodziła znaczna część sądeckiej siatki kurierów i przewodników w czasie drugiej wojny światowej, którzy przez „zielone granice” przeprowadzali ludzi – cywilów, wojskowych, dostarczali meldunki, przenosili pieniądze dla Polskiego Państwa Podziemnego. Symboliki temu miejscu dodaje jeszcze bliskie sąsiedztwo miejsca gdzie powstanie graffiti , z domem rodzinnym Romana Stramki - jednego z najdzielniejszych kurierów Polskiego Państwa Podziemnego.
„Sandecja to nie tylko wychowanie w tężyźnie fizycznej, to przede wszystkim wychowanie patriotyczne” – Julian Zubek ps. „Tatar”. |
|
Na ścianie zostaną uwiecznieni:
Konstanty Klemens Gucwa ps. “Góral” (1909 – 1941)
Pochodzący z Gorzkowa, przedwojenny sportowiec Sandecji, oficer Wojska Polskiego, żołnierz Września 1939 r. Główny organizator sądeckiej siatki przerzutowo-kuriersko-łącznościowej na Sądecczyźnie. Został komendantem sądeckiego odcinka Wydziału Łączności z Zagranicą Związku Walki Zbrojnej (od 14. II. 1942 r. Armii Krajowej). W marcu 1941 r. został śmiertelnie ranny podczas pełnienia służby kurierskiej, osłaniając ucieczkę kolegów. Pochowany w Koszycach na Słowacji. Pośmiertny Kawaler Orderu Virtuti Militari.
Roman Stramka (1916 – 1965)
Pochodzący z Gorzkowa kurier sądecki kursujący na Węgry, przedwojenny sportowiec Sandecji i innych sądeckich klubów sportowych. Odbył 69 rajdów do Budapesztu i z powrotem. W 1941 r. brawurowo uciekł z nowosądeckiego więzienia Gestapo. Po wojnie prześladowany przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa. Jego imię nosi stadiom Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego w Nowym Sączu. Pochowany w Nowym Sączu, Kawaler Orderu Virtuti Militari.
Jan Freisler ( 1914 – 1964)
Pochodzący z Gorzkowa czołowy kurier z sądeckiej siatki przerzutowo-kurierskiej o pseudonimach „Ksawery”, „Sądecki”, „Feliks Drapała” , „Skowron”, przedwojenny sportowiec Sandecji, w 1944 r. partyzant w 9 kompani III batalionu 1 Pułku Strzelców Podhalańskich AK dowodzonej przez Juliana Zubka ps. „Tatar”. Po wojnie związał się z konspiracją antykomunistyczną. Schwytany przez komunistów, skazany na karę śmierci zamienioną później na 15 lat więzienia. Pochowany na warszawskich Powązkach, Kawaler Orderu Virtuti Militari.
Leopold Kwiatkowski (1906-1968)
Pochodzący z Gorzkowa kurier sądecki o pseudonimie “Tomek”, „ Bela”, „ Andrzej Szostak”, „ Cis”, przedwojenny sportowiec Sandecji, partyzant, żołnierz Armii Krajowej, instruktor szybowcowy. Odbył 102 kurierskie przeprawy. W 1944 r. walczył w oddziale Armii Krajowej 4 batalionu 1 Pułku Strzelców Podhalańskich AK mjr. Juliana Zapały „Lamparta”. Po wojnie przystąpił do odbudowy Szkoły Szybowcowej w Tęgoborzu. Przy jego udziale powstał także Areoklub Podhalański który otrzymał jego imię. Pochowany w Nowym Sączu. Kawaler Virtuti Militari.
Julian Zubek (1912 – 1981)
Pochodzący ze Śródmieścia Nowego Sącza przedwojenny sportowiec Sandecji i innych sądeckich klubów sportowych, sportowiec, nauczyciel, wychowawca młodzieży, żołnierz Września 1939, kurier oraz dowódca partyzancki 9 kompani III batalionu 1 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej. Pochowany w Piwnicznej-Zdroju. Oznaczony wieloma medalami i honorami państwowymi w tym Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari.
Zbigniew Ryś (1914-1990)
Pochodzący ze Śródmieścia Nowego Sącza przedwojenny sportowiec Sandecji, harcerz, oficer straży granicznej, prawnik, zawodowy żołnierz. Organizator siatki Armii Krajowej na Sądecczyźnie. Wykonał 108 rajdów kurierskich do Budapesztu. Od 1944 r. kierował łącznością na kraj w Budapeszcie. Po wojnie był więziony przez komunistów. Pochowany we Wrocławiu. Kawaler Orderu Virtuti Militari.
Zbigniew Loshe (1920 - ? )
Pochodzący z Gorzkowa przedwojenny sportowiec Sandecji, żołnierz Września 1939 r., kurier oraz przewodnik. W 1940 r. udał się na zachód i wstąpił do Brygady Karpackiej. Przeszedł kampanię afrykańską, walczył pod Monte Cassino gdzie został ciężko ranny w głowę. Po wojnie osiadł w Wielkiej Brytanii miejscowości Bury. Jego dalsze losy nie są znane.
Rudolf Lenc (1919 – 2005)
Pochodzący z Gorzkowa kurier pomiędzy Nowym Sączem a Budapesztem, przedwojenny sportowiec Sandecji. W 1944 r. został aresztowany przez Gestapo na Węgrzech i przewieziony do obozu koncentracyjnego w Mauthausen-Gusen. Pochowany w Warszawie. Odznaczony min. Krzyżem Armii Krajowej.
Niestety nie zostaną uwiecznieni wszyscy sądeccy kurierzy. Nazwiska pozostałych kurierów oraz ludzi zaangażowanych w przerzuty oraz utrzymywanie łączności Polskiego Państwa Podziemnego z polskim Rządem na emigracji zostaną wypisane na ścianie.
Ta praca będzie wyrazem oddania hołdu wszystkim sądeckim bohaterom drugiej wojny światowej przez młode pokolenie Sądeczan, którzy w ten właśnie sposób chcą oddać cześć zasłużonym bohaterom Ziemi Sądeckiej, przed wojną związanych z Dumą Nowego Sącza, naszą kochaną Sandecją.
CZEŚĆ I CHWAŁA BOHATEROM! |
|
 |
